
Türk bayrağı, Türkiye Cumhuriyeti’nin gücünü şanlı tarihinden alan en önemli sembolü olarak, milletimizin tarihsel, kültürel ve toplumsal hafızasının kesişimini oluşturur. Bu yönleri düşünüldüğünde bayrak sadece tarihsel bir sembol değil, aynı zamanda ulusal kimliğin oluşum sürecinin çok katmanlı biçimlerinin anlaşılması açısından da önem taşımaktadır.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde bayrağın biçim, oran, renk ve anlam dünyasında yaşanan dönüşümler; kullanılan malzeme, üretim teknikleri ve sembolik temsillerdeki anlam genişlemeleri, bu araştırmanın temel inceleme alanını oluşturmaktadır. Çalışma, müze ve arşiv koleksiyonlarında yer alan bayrak örnekleri üzerinden koleksiyon yönetimi, provenans (köken) araştırması, etik edinim süreçleri ve hukuki paylaşım çerçevelerini değerlendirirken, hem materyal kültür hem de kültürel miras yönetimi disiplinleri ile doğrudan ilişki kurulmasına odaklanmaya çalışacaktır.
Uluslararası veksilloloji (bayrak bilimi) literatüründe Türk bayrağının tarihsel evrimine ilişkin çalışmaların sınırlı olması, bu projeyi özgün ve bilimsel açıdan gerekli kılmaktadır. Literatürdeki bu boşluğun giderilmesiyle, Türk bayraklarının tarihsel, estetik ve hukuki bağlamlarının sistematik biçimde ele alınması sağlanacak, sorunlar uzmanlarınca tartışılacak ve böylece Türkiye’de sembolik mirasın bilimsel temellere dayalı olarak incelenmesine de katkıda bulunması amaçlanmaktadır.
Amaç
Türk bayraklarının millî kimlik ve toplumsal hafızadaki rolünü ele almak, bu alandaki güncel bilimsel bulguların kamu farkındalığına kazandırılmasını sağlamak amaçlanmaktadır.
-
Bu doğrultuda, güncel literatürü ve iyi uygulama örneklerini bir araya getiren, somut çıktı odaklı ulusal bir platform oluşturulması hedeflenmektedir. Platformun çalışmaları, 2893 sayılı Türk Bayrağı Kanunu ve Türk Bayrağı Tüzüğü (2/2584) çerçevesinde yürütülecek olup, eğitim, popüler kültür ve medya temsillerinde bayrağın kullanım standartlarına — oran, ton, konum ve protokol — odaklanacaktır.
-
Ayrıca, koruma-onarım standartlarının belirlenmesi, dijitalleştirme, envanterleme, açık erişim ve araştırmacı erişimi gibi başlıklarla, bayrağın müzegrafik süreçteki yeri tanımlanacaktır. Bu çerçevede, veksilloloji (bayrakbilim) disiplininin kullanım alanlarının tanınırlığının artırılması ve literatürdeki bilimsel çalışmalara yön verici bir tartışma zemininin oluşturulması amaçlanmaktadır.
-
Çalıştay sonunda, müzecilik ve arşivcilik alanlarında standartların güçlendirilmesi, mevzuat, etik ve teknik gereklilikleri netleştirecek bir kılavuzun hazırlanması hedeflenmektedir.
Kapsam
Çalıştay, tarih, hukuk, müzecilik, eser koruma, sosyoloji, eğitim, koleksiyon yönetimi ve tasarım alanlarından uzmanların katılımıyla; koleksiyoncular, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları (STK) arasında disiplinlerarası bir etkileşim zemini oluşturmayı hedeflemektedir.
Bu kapsamda, Türk bayraklarının tarihsel gelişimi, hukuki çerçevesi, müze ve arşivlerdeki korunma yöntemleri, grafik tasarım ve standartlaştırma ilkeleri, toplumsal algı ve kimlik inşasındaki rolleri ile eğitim ve iletişim boyutları bütüncül bir yaklaşımla ele alınacaktır.
Ayrıca, farklı uzmanlık alanlarından gelen katılımcıların katkılarıyla; mevzuatın güncel gereksinimlerle uyumlu hale getirilmesi, koruma-onarım ve dijitalleştirme standartlarının geliştirilmesi, kamu farkındalığının artırılması ve veksilloloji alanında ulusal ölçekte bilgi paylaşımının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.